Bekledik! Bekledik! Bekledik! Sonra bir akşam aniden tam kapanma dediler! Türkiye, on yedi gün
boyunca tam kapanmada!
Doğrudur, vaka sayıları elli binlerde seyrederken, biz de salgının yayılmasını seyrettik!
Doğrudur, geç bile kalındı!
Şimdi çok önceleri yapılması gereken bir şeyi deniyoruz! Sonuç verecek mi?
Umarım!
Ummak yetecek mi?
Maalesef yetmeyecek!
**
Karar nasıl verildi?
Açıklamadan üç saat önce kabine toplantısında! Yani koca ülkenin, milyonlarca insanın, yüzbinlerce
işletmenin on yedi günlük haline üç saatte karar verdiler! Bu üç saat öncesinde Sağlık Bakanlığı ile
Hazine ve Maliye Bakanlığı arasında ya da diğer ilgili bakanlıklar arasında bu şekilde bir kapanmanın
hangi ekonomik sonuçları doğuracağı, bu sürecin nasıl finanse edileceğine ilişkin bir görüşme
yapıldığını duymadım!
Bilen varsa söylesin lütfen!
ABD’de bu tip yasal düzenlemelerin adına “bill” denir! Kelimenin gündelik kullanımdaki anlamı ise
faturadır! Çünkü aslında her ülkede her politikanın, yasanın, düzenlemenin bir maliyeti vardır! Ve
hem kongrede hem de senatoda bu yasal düzenlemelerin en çok tartışılan kısmı fayda-maliyet
analizidir!
Bizde pek yapılmıyor! Yapılsaydı zaten son dönemde sık sık karşılaştığımız yanlış fayda
hesaplamalarıyla büyük maliyetler ödemek zorunda kaldığımız köprüler, havalimanları, otoyollar
daha dikkatli yapılırdı! Hem belki hesabı dikkatli yapsaydık, bugün devletimizin kasasında da böyle bir
kapanmada vatandaşa destek vermek için kaynak kalırdı!
Neyse konumuz yap-işlet-devret projeleri değil!
Konumuz tam kapanma! Tam kapanma düzenlemesinin faturası!
On yedi gün boyunca kapanacak işletmelerimiz, on yedi gün boyunca işsiz kalacak gündelik
çalışanlarımız, on yedi gün boyunca iş yeri kapanacak olan insanlarımız var!
Şu ana kadar tam kapanmanın maliyeti ne olacak, bu maliyet nasıl karşılanacak tek bir cümle
söylenmedi! Hoş, ben bu düzenlemenin ülkeye maliyetinin hesaplandığını sanmıyorum, yapıldıysa da
bize söylenmedi!
Madem yapılmadı ya da söylenmedi, ben kabaca sadece çalışanlar açısından bir hesap yapayım!
TÜİK’e göre 2020 ikinci çeyrekte işgücü gelirleri 377 milyar TL oldu, geçen yıldan bu yana işgücü
gelirlerinin enflasyon kadar arttığını varsayalım! 2021 ikinci çeyrekte yaklaşık 420 milyar TL’ye denk
gelir! Kapanma süresi bir çeyreğin (3 ay) altıda birine tekabül ediyor! Yani kabaca 70 milyar TL’lik bir
işgücü gelir kaybı var bu dönemde!

Kamu ve bazı sektörlerin ücret ödemeye devam edeceğini düşünürsek ve verilerden yola çıkarsak bu
rakamın %40’ı gibi bir ödemenin devam edeceğini öngörebiliriz! Bunu da çıkarırsak kapanmanın
çalışan açısından kabaca hesaplanan maliyetinin 40 milyar TL olduğunu görürüz.
Bu benim yarım saatte yaptığım hesap! Belki kabine toplantısının sürdüğü üç saatte çok daha iyisi
yapılmıştır.
Ama milyonlarca insan hayatının ne benim yarım saatlik hesabım ne de üç saatlik kabine toplantısının
hesabından çok daha fazlasını hak ettiğini bilmeliyiz!
Yok önceden sıkı çalışılıp bir hesap yapıldıysa da lütfen açıklansın!
Her ihtimalde tam kapanma sürecinde vatandaşın 40 milyar TL’lik bir desteğe ihtiyacı var! Yani yeni
sorumuz #40milyarTLnerede?
Bu kaynak bir an evvel bulunup, bu destek verilmezse vatandaşlarımız yine zor günlerde debelenip
duracak!